İnsanlık tarihi genellikle kadınlara karşı nazik davranmadı. Toplumun kendilerine koyduğu katı sınırlardan kaçtıklarında bile, çoğu zaman küçümsendiler. Kleopatra kudretli bir kraliçeydi ama Romalı rakiplerine göre, doğulu bir cadıydı. Yine de başarıları kaydedilen ve hatta onlara hem o zaman hem de şimdi övgü getiren kadınlar var. Tarih sahnesi de ne yazık ki kadınlara hak ettikleri itibarı hiç vermedi. Günümüzde dahil…
İşte antik çağlardan, ilginizi hak eden daha az tanınan üç kadın…
İlk yazar ve şair
Enheduanna (MÖ 2285 – MÖ 2250) Akad Kralı Sargon‘un ve yüksek olasılıkla Kraliçe Tashlultum’un kızı. Tarihte bilinen ilk kadın şair ve yazar, hatta bazı kaynaklara göre ilk şair ve yazardır. Sümerlerin aşk tanrıçası İnanna’ya yazdığı lirik şiirleriyle ünlüdür.
Babası Kral Sargon tarafından Ur şehrindeki Ay Tanrısı Nanna’nın (Sin) Ekişnugal tapınağına başrahibe olarak görevlendirilmiştir.
İsmi Gök Tanrısı An’ın başrahibesi veya Tanrı Nannar’ın eşi anlamına gelmektedir. Hece hece Sümerce karşılığı ise En-hedu-anna: En;(Başrahibe veya Başrahip), hedu; (gurur ve övünç kaynağı), anna; (..cennetin) şeklindedir.
İNANNA VE EBİH
Sana tapınılmayan dağlarda
bitkiler lanetlidir.
Sensin her şeyin azametini küle çeviren.
Kanlı yaşlar döker nehirler senin için,
ve insanlar içmeye su bulamaz.
Dağların kolları sana bend olur
kendi ahenkleriyle.
Sağlıklı genç adamlar saf tutarlar önünde
kendi ahenkleriyle.
Dans eden şehir fırtınalarla dolar,
genç adamları sürüp önüne, tutsağın kılar.
(Şiir Çevirisi: Ayten Mutlu)
İlk Kimyager
Kimya tanınmış bir bilim olmasından çok önce, insanlar kimyasalları kullanmak için bazı teknikleri kullanıyordu. Kimyasalları damıtmak ve çözücüler kullanmak fikri 3000 yıl önce Mezopotamya’da Taputti adlı bir kadının aklına gelmişti. Bu sebeple Taputti tarihteki ilk isimlendirilmiş kimyagerdir.
Taputti, Mezopotamya’da bir çivi yazısı tabletinde parfüm üreticisi olarak bahsi geçmektedir. Taputti ismini taşıyan tablet aynı zamanda …ninu adında bir araştırmacı olduğundan bahsediyor. Maalesef tablet hasar gördüğü için sadece adının sonu -ninu, ile biten kadın hakkında bir şey bilmiyoruz. Ancak bu tablet ile Taputti’nin tek kadın kimyager olmadığı anlaşılıyor.
Taputti parfümlerini yaratmak için çeşitli bitkilerden esanslar damıtmak için bir cila kullandığı söyleniyor. Parfümlerinde çiçek, yağ ve hazanbel ile yer bademi, mür ve balsam kullanmıştır. Su veya diğer sıvılar ekledikten sonra birkaç defa damıtmış ve süzmüştür.
Dalgıç
Hydna, MÖ 480’de Pers donanmasının yok edilmesine katkıda bulunan eski bir Yunan kadın yüzücü ve dalgıçtı.
Hydna, Scione’li ünlü bir yüzme öğretmeninin kızıydı. Babası kızını özenle yetiştirmiş ve onu iyi bir yüzücü ve dalgıç yapmıştı. Perslerle savaşta her ikisi de Pers Gemi Filosunu yenmek için çağrıldı. Hdyna, Pers filosunun yenilmesinde etkili bir rol oynamış ve ismini tarihe yazdırdı.
Denizde yaklaşık on mil açıkta yüzen ikili, filonun gemilerini palamarlarından çıkardılar ve demirlerini hareket ettirdiler. Filo mahvoldu. Gösterdikleri cesaret ve emekten dolayı Hydna ve babasının heykelleri, Olympia’da yapıldı. Yıllar sonra Roma İmparatoru Nero, şehrini dekore etmek istediğinde imparatorluğun dört bir yanından heykeller getirti. Getirdiği heykellerden biri Hydna’nındı.
